Droom in Frankrijk

Karin en Frans Tijssen hebben Sneek verruild voor het Normandische Brix. Daar, in een vredige vallei, staat hun Chateau le Val. Ze vertimmeren dit landhuis kamer voor kamer en ontvangen er vakantiegasten. ,,De stilte is hier overweldigend.''

Kwam het door het bronzen paardje op de nok? Toen Karin en Frans Tijssen het Normandische Chateau le Val voor het eerst zagen waren ze op slag alle goede raad van thuis vergeten.

'Neem geen overhaaste besluiten...' 'Koop niet het eerste huis dat je ziet...' 'Steek je niet te diep in de schulden...' Met dat soort goede adviezen was het pasgetrouwde stel in 1996 van Sneek naar La Manche gereden. Het was een huwelijksreis met een doel, maar zonder vaste eindbestemming: Karin en Frans hoopten een leuk boerderijtje te vinden. Om er een verhuurbedrijfje in vakantieappartementen te beginnen. En om er hun drie Friese merries de ruimte te geven.

In het nokpaardje herkenden de Tijssens een gunstig voorteken. ,,Wij waren meteen verkocht'', zegt Karin. Voor het kasteeltje in kwestie gold dat echter nog niet. Dat was in handen van negen kibbelende erfgenamen en stond al vijf jaar in de etalage, omdat er altijd wel een van de eigenaren dwars lag.

De Tijssens hadden geluk. Na negen maanden van onderhandelen, werd de koop in december 1996 gesloten. Frans: ,,Het was wel een stuk duurder dan de bedoeling was en we moesten ook een flinke mep aanbetalen, maar de bank hier verleende alle medewerking. Ons ondernemingsplan wekte wel vertrouwen.''

Het landhuis, dat er aanvankelijk ,,tamelijk leeg en geplunderd'' uitzag, is in vijf jaar veranderd in een pront vakantiekasteeltje. Het telt nu vier appartementen en vijf bêd-en-brochje- kamers. Alles ademt de sfeer van vroeger. De per kamer thematisch gerangschikte aankleding bestrijkt de Middeleeuwen, Louis XV, grootmoeders tijd en alle perioden daartussenin. Het maakt niet uit, zegt Frans, die zich tegenwoordig François noemt: ,,Het is heerlijk om markten, snuisterijenwinkeltjes en brocantes af te struinen en te zoeken naar antieke meubelstukken, raar koperwerk en gekke frutsels.''

De Tijssens, inmiddels de trotse ouders van de tweejarige Bruce, verliezen op hun landgoed zelf ook wel eens de notie van tijd en plaats. Karin: ,,Soms word ik hier wakker en dan heb ik geen idee wat voor dag en wat voor tijd het is. Geweldig, toch? Gasten vragen vaak wat voor weer het wordt. Geen idee. Dat zie ik wel als ik 's ochtends de gordijnen open trek.''

François: ,,De stilte is hier overweldigend. Je hoort 's ochtends alleen de vogels. Hoe vaak vertellen gasten ons niet dat ze veel langer hebben geslapen dan ze thuis gewend zijn. Er is hier niets dat de rust verstoort. Op sommige dagen, als de wind in een bepaalde hoek zit, hoor je heel in de verte drie keer per dag een trein langsrijden. Dat is alles.''

Chateau le Val is een van brokken natuursteen opgemetseld landhuis. Het staat aan het einde van een lange, knerpende oprijlaan, in een lommerrijke vallei. Vroeger bruiste daar een serieuze rivier doorheen. Daarvan bleven uiteindelijk een paar klaterende waterstroompjes over. Water is er echter volop, vooral sinds de Tijssens dit najaar in de vallei twee flinke plassen hebben laten uitgraven. In een daarvan zwemmen forellen en karpers.

De meertjes worden onder andere gevoed door de eigen kasteelbron. Verscholen in de bosrand ligt een half ommuurd bekken. Zacht borrelend welt hier het water omhoog. Watersalamandertjes warmen zich in de zonnestralen die door het boomloof weten te dringen. François: ,,Puur bronwater. Kraakhelder en hartstikke schoon. Je kunt het zo drinken.''

In de vallei moet al in de twaalfde eeuw een Normandische fortificatie hebben gestaan. Op de oude kelders en fundamenten verrees in de zestiende eeuw het huidige manoir. Dat werd opgetrokken als onderkomen voor de familie Mangnon uit het nabijgelegen Brix. Die familie, in 1576 in de adelstand verheven, was schatplichtig aan de baron van Luthumière. Die laatste titel bestaat nog steeds. Hij is met een stuk of twintig andere in het bezit van de Grimaldi's van Monaco.

Het landhuis ging nadien meer dan eens over in andere handen. De bewoners varieerden van gefortuneerde artsen uit Parijs tot gewonde Duitse soldaten. Karin: ,,En nu zijn wij aan de beurt. We zijn nu zelf een on derdeeltje van de geschiedenis van het huis geworden.''

Karin is opgeleid tot hostess en is daarnaast gespecialiseerd in de Franse taal en het Franse recht. Zij bestiert de toeristische zaken, de boekingen en de public relations van het tweemansbedrijf en beheert de eigen website (www.chateau-le- val-brix.com). François, in een vorig leven accountmanager bij Europa Carton in Sneek, werkt tegenwoordig met zijn handen. Hij onderhoudt de tuin en klust, restaureert en verbouwt het landhuis.

,,Ik gooi mij zelf steeds opnieuw in het diepe. Dat moet hier ook wel, want als je gaat wachten op de plaatselijke loodgieter of elektricien, dan komt het werk nooit af. Ze komen een keertje, maar blijven vervolgens gerust twee weken weg. Als je ze dan in het dorp tegenkomt zijn ze hartstikke joviaal: 'kom binnen, drink een glas.' Maar aan afspraken heb je niks.''

Soms lukt dat maar op het nippertje. ,,In het eerste seizoen is het wel voorgekomen dat de gasten al waren gearriveerd, terwijl hun kamer nog bezaaid lag met gereedschap. Karin hield beneden de mensen aan de praat, zorgde voor koffie en gaf een rondleiding, terwijl ik nog snel de toiletpot installeerde.'' Tegenwoordig draait François zijn hand niet meer om voor het sanitairwerk: ,,Kijk eens. Een complete badkamer: douche, toilet, wastafel, volledig betegeld. Lang niet gek, toch? Voor een kantoorpikkie''

In de toekomst moet het kasteeltje nog meer kamers krijgen. De Tijssens willen de zolderverdieping onder het leiendak ook inrichten. Zo'n project leidt echter tot de nodige interne verhuizingen. Francois: ,,We slapen er eerst zelf een tijdje, voor ik de boel betimmer. Dan kunnen we in alle rust ideeën opdoen.''

Ooit besloeg het landgoed rond Chateau le Val 1046 hectare. Dat cijfer is terug te vinden in de duiventil die voor het land huis staat en die als beschermd monument te boek staat. In het ronde, stenen bouwwerk is plaats voor maar liefst 1046 duivenkoppels. Ieder span beschikte er destijds over een eigen nestnis van leisteen. De binnenkant van de muur is aangekleed met een raamwerk van vierkante vakjes.

De duivenzwerm van vroeger benadrukte de hoge status van de toenmalige bewoners. Tegenwoordig herbergt het in klimop verpakte monument weer een behoorlijke groep pauwstaartduifjes. Die delen de til met de drie paarden, de pony en de twee ezeltjes, die er hun boxen hebben.

Brix ligt in de kop van het departement La Manche, het opvallende uitstulpinkje in de Normandische kust, juist boven Bretagne. De heuvel- en bosrijke landstreek geldt in Frankrijk niet als populaire vakantiebestemming, zodat de zomerdrukte er best nog te overzien is. De grootste blikvanger is de in zee gelegen rotsstad Mont-Saint-Michel, in het uiterste zuidwesten. Het schiereiland wordt omzoomd door brede zandstranden en knusse havenstadjes aan de westkant, woeste rotskusten langs de noordrand en de D-day-invasiestranden in het oosten. Utah - beach ligt op een half uurtje rijden van Brix.

Chateau le Val mikt op gasten en groepen die van rust en stilte houden. ,,De mensen moeten zichzelf zien te vermaken, lekker hun eigen gang gaan en zich een beetje kunnen inleven in de omgeving.''

Een op de drie slapers in Chateau le Val is nu nog Nederlands. Karin: ,,In het begin kwamen hier veel bekenden uit Sneek en omgeving en ook veel Friezen die voor het eerst de grens overstaken. Konden ze rondkijken in het buitenland, vanaf een vertrouwde uitvalsbasis.''

Tegenwoordig zijn de Engelse gasten van het landhuis in de meerderheid. Zij hoeven nadat zij per ferry in Cherbourg zijn aangekomen maar eventjes aan de verkeerde kant van de weg te rijden. Brix ligt immers vlakbij.

Karin: ,,Engelse gasten zijn altijd vol bewondering. 'Gosh, wat hebben jullie al veel gedaan', zeggen die. Nederlanders zijn anders. Die zeggen: 'Goh, wat moeten jullie nog veel doen.' Maar wij hebben geen haast. We doen alles met z'n tweeën en wanneer het ons uitkomt.''